Ο χειμώνας είναι η εποχή των ιώσεων. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν το παιδί τους θα γίνει ποτέ καλά, καθώς αυτό αρρωσταίνει συνέχεια , ειδικά αν πηγαίνει παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο. Υπάρχει όμως πραγματικός λόγος ανησυχίας όταν το παιδί μας αρρωσταίνει συνέχεια;
Κάποια παιδιά φαίνεται να είναι συνέχεια συναχωμένα και να κολλάνε την μία ίωση μετά την άλλη. Οι γονείς ανησυχούν και πολύ συχνά θεωρούν ότι κάτι δεν πάει καλά με το ανοσοποιητικό τους σύστημα ή ότι πρέπει να δώσουν συμπληρώματα διατροφής και βιταμίνες για να ενισχύσουν την άμυνά τους. Ακόμη δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς ζητούν επίμονα να γίνουν εργαστηριακές εξετάσεις στο παιδί τους για να ανακαλύψουμε τι φταίει και είναι τόσο ευαίσθητο.
Η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά αρχίζουν να αρρωσταίνουν αμέσως μετά την ηλικία των 6 μηνών, όταν τα προστατευτικά αντισώματα από την μητέρα αρχίζουν να φθίνουν και δεν έχουν ακόμη ικανό αμυντικό σύστημα. Τα βρέφη, τα νήπια και τα παιδιά μέχρι 6 ετών εμφανίζουν περίπου έξι με οκτώ ιώσεις του αναπνευστικού ανά έτος, τα παιδιά σχολικής ηλικίας μέχρι έξι ενώ στους εφήβους η συχνότητα πέφτει σε περίπου τέσσερα επεισόδια τον χρόνο.
Επιπλέον, στα παιδιά η συχνότητα της γαστρεντερίτιδας είναι αυξημένη σε σχέση με τους ενήλικες, καθώς εμφανίζουν τρία με τέσσερα επεισόδια σε όλη την διάρκεια του έτους, γεγονός που ανεβάζει τον συνολικό αριθμό των ιώσεων σε δέκα με δώδεκα ανά έτος. Κάποια παιδιά έχουν την τάση να εμφανίζουν υψηλό πυρετό ή να έχουν και γαστρεντερικά προβλήματα (εμέτους ή διάρροιες) ταυτόχρονα με τις ιώσεις του αναπνευστικού.
Ο κύριος λόγος που τα μικρά παιδιά αρρωσταίνουν τόσο συχνά είναι γιατί κάθε φορά εκτίθενται και σε ένα καινούριο ιό. Οι ιοί και τα μικρόβια βρίσκονται παντού στο περιβάλλον και τα παιδιά αναπόφευκτα έρχονται σε επαφή μαζί τους, όσο καλά και αν τα προφυλάξουμε και παρόλα τα μέτρα προστασίας που τυχόν λαμβάνουμε. Υπάρχουν τουλάχιστον 200 ιοί που προκαλούν συμπτώματα κρυολογήματος, οι οποίοι μεταλλάσσονται συνεχώς. Το παιδί θα αποκτήσει ανοσία και συνεπώς άμυνα έναντι αυτών των ιών όταν εκτεθεί πρακτικά σε όλους, γεγονός που θα χρειαστεί αρκετά χρόνια. Αν το παιδί παρακολουθεί παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο, εκτίθεται σε περισσότερους παθογόνους παράγοντες. Επίσης, τα μεγαλύτερα αδέρφια συνήθως είναι οι κυριότεροι φορείς παθογόνων χωρίς απαραίτητα να εμφανίζουν συμπτώματα πάντα.
Η συχνότητα των ιώσεων του αναπνευστικού τριπλασιάζεται τους χειμερινούς μήνες, εξαιτίας του συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους και της ανακύκλωσης του παθογόνου αέρα. Το κάπνισμα μέσα στο σπίτι αυξάνει την ευαισθησία των παιδιών στις λοιμώξεις, ενώ η πολύ ζέστη και το βαρύ ντύσιμο κάνουν πιο έντονη την δυσφορία ενός άρρωστου παιδιού.
Πολύ συχνά οι γονείς αναρωτιούνται αν το παιδί τους αρρωσταίνει πολύ συχνά εξαιτίας έλλειψης βιταμινών ή του κρύου ή επειδή παίζει έξω χωρίς μπουφάν ή βγάζει τις κάλτσες του ή βγαίνει έξω λουσμένο. Οι ιώσεις δεν προκαλούνται από έλλειψη βιταμινών ή από τον κρύο αέρα. Όλη αυτή η διεργασία είναι ένα αναπόφευκτο στάδιο ανάπτυξης που εν τέλει βοηθάει το παιδί να χτίσει το αμυντικό του σύστημα.
Άλλοι γονείς ανησυχούν ότι το παιδί τους έχει κάποια ανοσολογική πάθηση, η οποία του προκαλεί μειωμένη άμυνα στις λοιμώξεις. Τα παιδιά με σοβαρό υποκείμενο νόσημα δεν αρρωσταίνουν πιο συχνά από τα υγιή, ωστόσο αργούν να αναρρώσουν ή εμφανίζουν σοβαρές λοιμώξεις π.χ. πνευμονίες ή έχουν κακή θρέψη και επηρεασμένη ανάπτυξη.
Τα ερωτήματα όμως παραμένουν: Θα πρέπει να μας ανησυχεί ένα παιδί που αρρωσταίνει πολύ συχνά; Υπάρχει τρόπος να το προφυλάξουμε από τις ιώσεις; Μπορούμε να προλάβουμε ή να μειώσουμε την διάρκεια των συμπτωμάτων μιας ίωσης; Αν το παιδί αναπτύσσεται σωστά, παίρνει βάρος, επανέρχεται η όρεξη και η διάθεσή του στα μεσοδιαστήματα μεταξύ των ιώσεων, τότε δεν πρέπει να μας ανησυχεί. Μεγαλώνοντας το παιδί μας θα αναπτύξει ισχυρό αμυντικό σύστημα και μέχρι την σχολική ηλικία ο οργανισμός του θα εκπαιδευτεί να καταπολεμά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα περισσότερα παθογόνα που βρίσκονται στο περιβάλλον.
Επιπλέον, πότε μπορεί το παιδί μου να επιστρέψει στον παιδικό ή το σχολείο ή να έρθει σε επαφή με άλλα παιδιά; Αν το παιδί παραμένει απύρετο για πάνω από ένα 24ωρο και τα συμπτώματα δεν είναι τόσο έντονα, μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές δραστηριότητες του. Οι περισσότερες ιώσεις εμφανίζουν έντονα συμπτώματα τα πρώτα 3-5 24ωρα, ο βήχας ωστόσο και το συνάχι πολύ συχνά επιμένουν για περισσότερο από 2 εβδομάδες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το παιδί πρέπει να μείνει στο σπίτι μέχρι να γίνει τελείως καλά. Καλό είναι όμως να απέχει από τις αθλητικές δραστηριότητες μέχρι να αισθανθεί τελείως καλά.
Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν υπάρχουν «μαγικά φίλτρα» ή θαυματουργές συνταγές που θα αντιμετωπίσουν άμεσα και αποτελεσματικά τις ιώσεις. Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά εναντίον των ιών και πολύ συχνά δημιουργούν προβλήματα, ενώ η αλόγιστη χρήση τους ειδικά εκεί που δεν έχουν καμία ένδειξη μακροπρόθεσμα λειτουργεί σε βάρος του ευαίσθητου παιδικού οργανισμού. Η ξεκούραση, η χορήγηση άφθονων υγρών, η καλή διατροφή και η χρήση αναλγητικών και αντιπυρετικών, πάντα υπό την καθοδήγηση του παιδιάτρου, αποτελούν τον καλύτερο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης.-